PARKU KOMBETAR I LLOGARASE

Ndodhet 40 km në juglindje të qytetit të Vlorës në kufirin midis Adriatikut dhe Jonit. Teksa ngjitesh lartësia rritet nga 470 metra në 2018 metra. Në afërsi të pikës së Qafë Llogarasë hasen drurë me forma kurorash mjaft interesantee të veçanta, ndikuar edhe nga korentet e erërave. Këtu do të veçonim “Pishën Flamur” që është një monument i rrallë i natyrës me mjaft vlera turistike dhe shkencore.

Teksa qëndron në qafën e Llogarasë përpara syve të hapet nje pamje madhështore e bregut duke të lënë ndjesinë sikur e sodit nga avioni. Bukuritë e tokës dhe detit shpalosen mahnitëse sidomos në kohën e perëndimit të diellit, që duket sikur i përkëdhel me ngjyrën e purpurtë teksa largohet për ti lënë vëndin natës.
Nga Qafa e Llogarasë rreth 3 km vijë ajrore, syri të përfshin detin Jon, pjesët e thepisura të Maleve të Vetëtimës si dhe një pjesë të mirë të Rivierës Shqiptare. Parku përshkohet nga Rruga Nacionale Vlorë – Himarë – Sarandë. Në brendësi të këtij parku ka shumë shtigje për të apasionuarit pas eko – turizmit, të cilat bëjnë të mundur të vështrosh nga afër florën dhe faunën. Flora dhe fauna e Llogarasë është mjaft e pasur dhe përbëhet nga 105 lloje zogjsh dhe kafshë të tjera si: dhelpra, macja e egër, dreri etj. Ky Park ka vlera klimaterike dhe kjo falë kombinimit mjaft të mirë të ajrit të freskët malor me atë detar. Ai konsiderohet si një prej destinacioneve turistike më të rëndësishëm dhe ofron mundësi për ekoturizëm, sportet e ajrit, ekskursione, treking etj.

PLAZHI PALASES

Fshati Palasë është i vendosur në faqen e Malit të Çikës dhe njëkohësisht fshati i parë i bregut pasi kalon Qafën e Llogarasë. Në qëndër të tij gjendet një rrap shekullor. Ky fshat dallohet për rrugët e ngushta me kalldrëm, që të çojnë në shtëpitë e bardha me oborre plot me pjergulla e vazo me karafila. Pjesë e tij është, Plazhi i Palasës me një shtrirje mjaft të gjatë mbi 1.5 km. Ai shërben si vënd pritjeje për të apasionuarit pas sporteve të ajrit, të cilët hidhen nga Qafa e Llogarasë dhe bien pikërisht në Plazhin e Palasës. Ky plazh është një ndër më egzotikët e tërë Rivierës shqiptare dhe shquhet per qetesinë, ujrat shumë të thella, e të theksuar në ngjyrë blu. Bregu zallor ndriçon verbues në kontrast me blunë e thellë të detit Jon.

DHERMIU

Emri Dhërmi, e ka prejardhjen nga emërtimi i vjetër Drymades. Ky fshat është ndërtuar në shek XII-XIV mbi një sërë kodrash. Eshtë një fshat i madh dhe i bukur, me rreth 31 kisha të vjetra, i vendosur në shpat të malit në një terren të thyer. Ai përfaqëson një nga fshatrat më të vjetër dhe karakteristikë të Bregdetit Jonian.Dallohet për shtëpitë e vjetra me arkitekturë karakteristike.
Dhërmiu njihet për plazhet e tij të mrekullueshme.
Ujrat shumë të pastërta të detit, plazhet intime, sportet ujore dhe zhytjet nënujore e bëjnë veçanërisht shumë të preferuar nga të rinjtë. Plazhet e bregdetit të Dhërmiut janë, Jaliksari, Shkambo dhe Gjipea. Plazhi i Gjipese ka nje formë mjaft të rrallë dhe të veçantë. Bregu i tij është i formuar nga një përrua dhe në të dy krahët e tij ngrihet nje kanion me mure shkëmbore deri ne 70 metra të larta. Në plazhin e Dhermiut ndodhet edhe shpella detare e Pirateve. Barkat ofrojnë dergimin e turistëve në shpellë.
Gjithashtu në këtë plazh ndodhen disa hotele, restorante dhe disko verore. Në gjithë këtë zonë duke përfshirë edhe fshatrat e tjera është i zhvilluar edhe “turizmi familjar” ku turistët mund të akomodohen në shtëpi me qera.

SHPELLA E PIRATEVE

Gjëndet në kodrinën ku është vendosur Manastiri i Shën Todhrit, në fshatin e Dhërmiut. Eshtë një shpellë karstike. Kohë më parë pranë kësaj shpelle strehoheshin piratët e detit me anijet e tyre dhe prej këtej ka marë emrin “Shpella e Piratëve”. Kur deti është i qetë ajo mund të vizitohet me lehtësi duke ofruar një pamje të mrekullueshme për vizitorin.
PLAZHET NE QEPARO, BORSH, LUKOVE, KAKOME

Qeparo

Menjëherë pas gjirit të Panoramës (Palermos) shfaqet një pamje tjeter e mrekullueshme, lugina e Qeparoit, plazhi, fusha e gjelbër dhe fshati i ri Qeparo fushë.Më lart Qeparoit, kalaja e Karosit dhe në thellësi fshati Kudhës. Emri i fshatit Qeparo vjen nga bima e qiparisit. Me interes të vecantë paraqitet Qeparoi i vjeter i ndërtuar në kodër, i cili ofron gjithashtu akomodim në shtëpitë e banorëve, kryesisht për turizmin familjar. Në plazhin e Qeparoit së fundmi janë ngritur disa ndërtime të reja që ofrojnë dhoma komode për turistët, si edhe disa lokale të këndshme me gatime të ndryshme.
Plazhi i Skalomes, i veçante për rërën e holle dhe detin e cekët të shfaqet përpara. Në gjirin e vogël gjëndet moli i lashtë, një bankinë prej blloqesh guri, shpella e Frengut dhe Hunda e Madhe. Rruga nacionale përmes ullishtave të çon në qëndër të fshatit përmbi të cilin ngrihet manastiri i Shën Mitrit i ndërtuar në 1881, Kisha e Shën Mitrit është e stilit bizantin e ndërtuar në vitin 1760 dhe ka vlera të mëdha për ikonostaset e saj prej druri.





Borshi

Rreth 2 km lag fshatit Qeparo takojmë fshatin Borsh që në lashtësi quhej Meandria. Ky fshat është i vendosur në një gropë të ngushtë sipër buzës së detit, ku derdhet përroi i Borshit (Buronja e Malit). Ky përrua shpërthen nga shkëmbi në mes të fshatit. Mbi këtë fshat në majë të shkëmbit ngrihet Kalaja e Borshit, që i përket shekullit të IV të e.s. Duke udhëtuar midis gjelbërimit mbërrijmë në shkallën e Stenoit, lagje e bukur e Borshit me shtëpi të shpërndara midis gjelbërimit dhe ujrave të bollshme. Rruga përmes ullishteve të çon në plazhin e Borshit, i cili shquhet si më i gjati në tërë rivierën shqiptare, me rreth 6 km gjatësi. Bardhësia me zallishte e tërë kësaj gjatësie kontraston mrekullisht me blunë e thellë të detit. Në tërë gjatësinë e plazhit janë ndërtuar hotele që ofrojnë turizmin familjar dhe lokale, bare, disco, restorante të shumëllojshme. Plazhi i Borshit ka përqëndrimin më të madh të larmisë së shërbimeve dhe kryesisht restorantet e tij, të cilat afrojnë një shumëllojshmëri gatimesh që ndërthurin kuzhinën tradicionale me atë italiane. Në gatimin tradicional Borshi shquhet për pjekjen e mishit të qingjit dhe kecit në hell. Kjo për arsyen e thjeshtë se që nga thellësia e kohërave, përveçse një fshat bregdetar, është shquar edhe për blegtorinë.




Lukova

Nga Buneci përmes parajsës së taracave mbërrijmë në komunën e Lukovës. Banesat e kësaj komune lidhen me rrugë me plazhet e bukura dhe intime, si dhe shpellat. Rrugët karakteristike të çojnë në oborret plot pjerrgulla e lule të banesave të larta të fshatit. Në qëndër të këtij fshati mund të vizitoni kishën e Shën Thanasit. Emri Lukovë e ka prejardhjen nga fjala shqip luk.
Në drejtimin jugor të plazheve të Lukovës, drejt gjirit të Kakomesë shtrihen për kilometra të tëra pllakat karakteristike prej stralli të bardhë verbues. Në tërë gajtësinë e këtyre pllakave ndodhen disa shpella të vogla nënujore me një bukuri të rrallë. Deri në qytetin e Sarandës janë për tu përmendur edhe plazhet e Kakomesë dhe Krorëzit, që shpalosin një bukuri të rrallë dhe shquhen për ujrat mjaft të kthjellëta të detit. Plazhet e Lukovës dhe sidomos pjesa nga Buneci deri në Kakome është një mrekulli e pazbuluar e bregdetit shqiptar. Dora e njeriut akoma nuk ndjehet në këto plazhe, të cilat mund të cilësohen në kuptimin e plotë të virgjëra.






Kakome

Pranë rrugës kryesore në luginën e Krekëzës degëzohet rruga drejt Kakomesë, një gji mjaft piktoresk. Në të gjendet manastiri i përmendur i rrethuar me mure të lartë. Në qendër të tij ndodhet Kisha e Shënmërisë e ndërtuar mbi themelet e vjetra bizantine që ka formën e një kryqi.
Plazhi i Kakomesë me rërë e zhavor të hollë midis variacioneve të kaltërsisë dhe gjelbërimit është një parajsë e vërtetë. Nga Kakomeja nëpërmjet detit mbërin në 2 plazhet e Krorëzit, ku pamja arin bukurinë e ëndrrave. Rëra e pastër, brigjet shkëmbore, si dhe burimet e ftohta joshin turistët e ndryshëm.





Ksamili

Këta ishuj ndodhen rreth 7.5 m deri në 15 m mbi nivelin e detit. Për të shkuar tek ky monument natyror meret rruga automobilistike Sarandë – Ksamil. Në këto ishuj shkohet me lundrim. Këta janë ishuj të vegjël shkëmbor të vendosur pranë njeri – tjetrit, e të mbuluar me një vegjetacion tipik mesdhetar mjaft të zhvilluar. Fshati i Ksamilit përfaqëson një pikë të rëndësishme për turizmin familjar. Aktiviteti ekonomik i fshatit mbështetet pikerisht tek turizmi veror, kur gjatë stinës së verës me qindra familjarë marrin me qera apartamente për periudha një ose dy javore për të kaluar pushimet.



Burimi i Syrit të Kaltër

Në Burimin e Syrit të Kaltër shkohet pas një devijimi nga rruga nacionale Sarandë – Gjirokastër. Pasi kalohet hidrocentrali Bistrica I , merret rruga majtas dhe pas rreth 2km shfaqet gjelbërimi në mes të së cilit ndodhet ky burim i mrekullueshëm. Ai është një burim karstik, rreth 18 km nga Saranda dhe përbën një nga bukuritë natyrore më tërheqëse të zonës për ujin e kristaltë, ngjyrën e veçantë që ia japin gurët nga thellësia e tij dhe freskinë e pyllit të lartë që e rrethon. Ai ka një prurje mesatare 6 m3 në sekondë. Burimi del në rrëzë të kodrave që të ngjisin në Qafë Muzinë.